Youp
Het werd dan toch Youp van ’t Hek. Tijdens de ledenvergadering van het Republikeins Genootschap op 25 november werd hij met één stem verschil boven Gerard Aalders verkozen tot Republikein van het jaar. Van ’t Hek weet telkens weer de hypocrisie van het koningshuis haarscherp aan de orde te stellen en daarmee het debat over onze staatsinrichting levend te houden. Aalders heeft met name de mythe rond Prins Bernhard ontkracht en werd met slechts één stem verslagen door van ‘t Hek.
In 2013 werd activiste Joanna van der Hoek de eerste Republikein van het jaar. In de daarop volgende jaren werden achtereenvolgens Arjen Lubach en Maarten van Rossem verkozen. En nu dan Youp van ’t Hek. Drie keer personen uit de culturele hoek, die blijkbaar ongeremd en zonder vrees voor repercussies kritiek op het Koningshuis kan ventileren. De rest van Nederland houdt zich stil.
Ik heb persoonlijk op Khadija Arib gestemd. Als voorzitter van de Tweede Kamer heeft zij er voor gezorgd dat op een elegante manier de monarchisten er niet in slaagden de Koning opnieuw een rol in de formatie te laten spelen. Een cruciale actie in de ontwikkeling van ons staatsrecht. De opponenten van Arib, kregen in de talk show had Eva Jinek nadrukkelijk een podium aangeboden om de geesten weer rijp te maken voor Koninklijk ingrijpen in de formatie. Haar gast Jort Kelder vond dat Willem-Alexander aangewezen was om een oplossing te bedenken nadat de formatie met Groen Links was stukgelopen. Zowel Jinek als Kelder werden dan ook door de republikeinen beloond met een nominatie als Schoothondje van het jaar, degene die het meest dweept met de monarchie.
Het is tekenend dat naast Arib er geen serieuze personen uit politiek of bestuur gekandideerd werden als Republikein van het jaar. De oorverdovende stilte uit die geledingen van de maatschappij ten aanzien van het republikeinse debat is een omerta. Praat er niet over als je niet uitgestoten wil worden. Ook de media doen hier aan mee. Niet voor niets werd uiteindelijk de NOS verkozen als Schoothondje van het jaar. De kritiekloze manier waarop ons journaal bericht over onze Koning doet denken aan Noord-Korea. De NOS loopt volledig aan de leiband van de Rijksvoorlichtingsdienst. Hier tegenover kreeg RTL-Nieuws een eervolle nominatie als Republikein van het jaar. De redactie van dit journaal doet zelfstandig onderzoek naar misstanden in de monarchie en trekt menige beerput open.
Nummer twee bij de verkiezing als Schoothondje van het Jaar werd CDA-leider Buma die zich bij menig Nederlander belachelijk maakte met zijn gedram over het Wilhelmus. Willem van Oranje worden in ons volkslied deugden toegedicht die hij niet bezat. Zijn verheerlijking is historisch ongepast en biedt nauwelijks inspiratie in onze tijd. Het is ook geen tekst die erg toegankelijk is om op scholen te bestuderen, gezwegen om het te zingen. Het lijkt me beter een prijsvraag uit te schrijven voor een nieuw volkslied met thema’s als vrijheid, gelijkheid en broederschap. Als republikeinen stellen we ons graag beschikbaar ook uit die inschrijvingen dan een verstandige keuze te maken.
Hans Maessen is voorzitter van het Republikeins Genootschap