Ter voorbereiding van het ‘spektakelstuk’ Willem van Oranje waarmee toneelgroep Nomade momenteel door het land trekt, toog theatermaker Ab Gietelink naar Dillenburg, het Duitse stamslot van Willem de Zwijger.
Ab Gietelink: ‘Tussen 1567 en 1572 woonde Willem op Dillenburg, en het ging hem heel slecht. De opstand leek mislukt. Hij zat financieel aan de grond. Zijn bezittingen in de Nederlanden waren verbeurd verklaard, zijn medestanders de graven van Egmond en Hoorne waren onthoofd, zijn zoon was gegijzeld in Madrid, zijn broers waren omgekomen op het slagveld. Het had erg voor de hand gelegen als hij er het bijltje bij had neergegooid. Dan was de geschiedenis anders gelopen.’
De Duitse edelman had ook nog eens te kampen met een ongelukkig huwelijk. In 1571 beviel echtgenote Anna van Saksen op Dillenburg van een dochter. De vader was echter haar secretaris Jan Rubens, vader van de schilder. Gietelink: ‘Anna werd naar haar familie teruggestuurd en opgesloten in een dichtgemetselde kamer. Rubens kwam goed weg met tien jaar verbanning. Het ware huwelijkse geluk vond Willem pas bij zijn derde vrouw, Charlotte van Bourbon, een ex-non die vanwege haar overgang naar het protestantisme even berooid was als hij.’
In de ogen van Gietelink, die al jaren lid is van het Republikeins Genootschap (‘weldenkende mensen zijn republikein’) moet Willem van Oranje paradoxaal genoeg worden gezien als de grondlegger van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Gietelink: ‘Hij droeg expliciet de soevereiniteit op aan de Staten-Generaal , die daar eigenlijk helemaal geen trek in hadden.’ Die geest van Willem van Oranje zou wat hem betreft meer navolging verdienen. Gietelink: ‘De manier waarop wordt weggekeken van wat de Catalanen wordt aangedaan omdat ze de euvele moed hebben gehad een referendum over hun onafhankelijkheid te organiseren, druist in tegen alles waar de Zwijger voor stond. Puigdemont is een navolger van Willem van Oranje. Hetzelfde geldt voor de manier waarop in Nederland het raadgevend referendum na één tegenvallende uitslag de nek werd omgedraaid. Ik vind het schokkend.’
Het theaterstuk Willem van Oranje is van 19 t/m 21 september te zien op kasteel Doornenburg, op 27 september in Klooster Wittem, van 3 t/m 5 oktober in de Nieuwe Kerk Groningen, van 10 t/m 12 oktober in het Kapucijnerkerk Het Klooster Breda, van 18 t/m 19 oktober in de Grote- of Catharijnekerk Heusden en van 31 oktober t/m 2 november in de Oosterkerk in Hoorn. Info en tickets via theaternomade.nl.